杭州失业金去哪里领取:弟子规 - 满洲经典文章背诵 - 满洲的天空 满语、满文、满族、manchu、manju、...

来源:百度文库 编辑:偶看新闻 时间:2024/04/28 03:39:25

弟子规 

jahari 及 神奇四侠 等整理

总叙

deote jusei durun,

弟子规

enduringge niyalmai taqihiyan,

圣人训

ujude hiyooxun deoqin,

首孝弟

sirame ginggun akdun,

次谨信

geren be gemu gosimbime,

泛爱众

gosingga de hajilambi,

而亲仁

yabume funqehe hvsun de,

有余力

xu be taqimbi,

则学文

 

入则孝

ama eme hvlaqi,

父母呼

ume elhexeme yabure,

应勿缓

ama eme takvraqi,

父母命

ume banuhvxame yabure,

行勿懒

ama eme taqibuqi,

父母教

urunakv gingguleme donji,

须敬听

ama eme dangsiqi,

父母责

urunakv ijishvn i gaisu,

须顺承

tuweri halukan obu,

冬则温

juwari serguwen obu,

夏则净

erde oqi fonji,

晨则省

yamji oqi torombu,

昏则定

tuqiqi urunakv ala,

出必告

bedereqi urunakv aqana,

返必面

terede toktoho ba bikini,

居有常

kiqen be ume halara,

业无变

ajige baita biqibe,

事虽小

ume salifi yabure,

勿擅为

aika salifi yabuqi,

苟擅为

jui i doro edelehe,

子道亏

ajige jaka biqibe,

物虽小

ume qisui asarara,

勿私藏

aika qisui asaraqi,

苟私藏

niyaman i mujilen akaha,

亲心伤

niyaman i buyerengge be,

亲所好

hvsun i ebsihei belhekini,

力为具

niyaman i ubiyarangge be,

亲所恶

gingguleme ashvme unggikini,

谨为去

beye be nionggajaqi,

身有伤

niyaman be jobobumbi,

贻亲忧

erdemu be gvtubuqi,

德有伤

niyaman be girubumbi,

贻亲羞

niyaman muse be gosiqi,

亲爱我

hiyooxularangge ai mangga,

孝何难

niyaman muse be hataqi,

亲憎我

hiyooxulaqi sain mujangga,

孝方贤

niyaman endebuku biqi,

亲有过

halarao seme tafula,

谏使更

qira urunakv nesuken,

怡吾色

jilgan urunakv fangkala,

柔吾声

tafulafi gaijarakv oqi,

谏不入

urgunjefi dasame tafula,

悦复谏

hvlame songgome dahalakini,

号泣随

tantaqibe ume gasara,

挞无怨

niyaman nimeku bahaqi,

亲有疾

okto neneme amtala,

药先尝

xuntuhuni dobonio erxe,

昼夜侍

ume dalbaqi aljara,

不离床

ilan aniya sinagalaqi,

丧三年

daruhai akame nasa,

常悲咽

tehe babe ilga,

居处变

nure yali lashala,

酒肉绝

sinagalaqi dorolon akvmbu,

丧尽礼

weqeqi unenggi waqihiyakini,

祭尽诚

akvhangge be uileqi,

事死者

bisire gese uilekini,

如事生

 

出则弟

ahvn i doro senggime,

兄道友

deo i doro gungnequke,

弟道恭

ahvn deo hvwangga oqi,

兄弟睦

hiyooxun uthai ede baktambihe,

孝在中

ulin jaka be weihukeleqi,

财物轻

gasaqun aibiqi jibuhe,

怨何生

gisun leolen be kiriqi,

言语忍

jili esi getereke,

忿自泯

omire jetere uquri,

或饮食

tere yabure nerginde,

或坐走

unggata be nendebu,

长者先

asihata amala oso,

幼者后

unggata niyalma hvlaqi,

长呼人

uthai funde hvla,

即代叫

niyalma bisirakv oqi,

人不在

beye uthai isina,

己即到

ungga dangga jondoqi,

称尊长

ume gebu hvlara,

勿呼名

ungga dangga i baru oqi,

对尊长

ume muten arara,

勿见能

jugvn de ungga uqaraqi,

路遇长

ekxeme amqanafi qanjura,

疾趋揖

ungga umaiserakv oqi,

长无言

bederefi gingguleme iliqina,

退恭立

morin yaluqi ebu,

骑下马

sejen teqi wasikini,

乘下车

dulefi kemuni ilihai,

过犹待

tanggv okson aliyakini,

百步余

ungga urse iliqi,

长者立

aisihata ume tere,

幼勿坐

ungga urse teqeqi,

长者坐

tebuqi jai teqere,

命乃坐

ungga dangga i juleri,

尊长前

jilgan urunakv fangkala,

声要低

fangkala donjirakv oqi,

低不闻

nememe giyan waka,

却非宜

ibeqi urunakv garda,

进必趋

bedereqi urunakv elhe,

退必迟

fonjiqi ilifi jabu,

问起对

yasa ume gurinjere,

视勿移

amjita eshete uileqi,

事诸父

ama i songkoi uilekini,

如事父

geren ahvta uileqi,

事诸兄

ahvn i songkoi uilekini,

如事兄

 

qimaridari erdeken i ili,

朝起早

dobori goidafi amga,

夜眠迟

herqun akv sakdaka,

老易至

ere erin hairaquka,

惜此时

erde dere obo,

晨必盥

geli angga silgiyakini,

兼漱口

tule genefi mariqi,

便溺回

uthai gala obokini,

辄净手

mahala tob obu,

冠必正

tohon urunakv tohomi,

纽必结

fomoqi sabu be,

袜与履

teksin bolgo obukini,

俱紧切

mahala etuku be,

置冠服

toktoho bade sinda,

有定位

ume balai maktafi,

勿乱顿

lumbaname nantuhvrabure de isibure,

致污秽

etuku bolgo ba wesihun obu,

衣贵洁

yangselarangge ai tusa,

不贵华

dergide teisu tuwakiya,

上循分

fejergide boo teisuleqina,

下称家

omingga jemengge tukiyeqi,

对饮食

ume ilgame sonjoro,

勿拣择

isinggai jeqi wajiha,

食适可

ume dabatala ojoro,

勿过则

se asihan de,

年方少

ume nure omire,

勿饮酒

nure omime soktoqi,

饮酒醉

yala umesi boqihe,

最为丑

oksoqi elheken i oso,

步从容

iliqi tob oso,

立端正

xumikan muheliyeken i qanjura,

揖深圆

gingguleme gungneme dorolo,

拜恭敬

ume bokson fehure,

勿践阈

ume haidarame nikere,

勿跛倚

ume sandalame tere,

勿箕踞

ume bethe kelfixere,

勿摇髀

elheken i hida tukiye,

缓揭帘

ume asuki tuqibure,

勿有声

onqokon i murihan mudali,

宽转弯

ume hoxo goibure,

勿触棱

untuhun tetun jafaqi,

执虚器

jalukangge jafara adali,

如执盈

untuhun boode dosiqi,

入虚室

niyalma bisire adali,

如有人

baita ume ekxere,

事勿忙

ekxeqi toktofi taxaraha,

忙多错

ume mangga sengguwere,

勿畏难

ume dulemxeme oihorilara,

勿轻略

bequnume darixara ba,

斗闹场

jailakini ume halanara,

绝勿近

miosihon ehe baita,

邪僻事

ashvkini ume daqilara,

绝勿问

duka dosire hamime,

将入门

bisirengge be fonjikini,

问孰存

tanggin wesire hamime,

将上堂

urunakv asuki bukini,

声必扬

niyalma weqi fonjiqi,

人问谁

gebu be ala,

对以名

bi seme jabuqi,

吾与我

getuken akv seqina,

不分明

niyalmai jaka baitalaqi,

用人物

urunakv iletu baisu,

须明求

aika alarakv gamaqi,

倘不问

uthai hvlharangge inu,

即为偷

niyalmai jaka baiqi,

借人物

erdeken i amasi toodana,

及时还

niyalma jaka baiqi,

后有急

biqi ume hairara,

借不难

 

yaya gisun tuqiqi,

凡出言

akdun be nendekini,

信为先

balai holtoro be,

诈与妄

adarame yabuqi ombini,

奚可焉

fulu gisurere anggala,

话说多

komso oqi antaka,

不如少

giyangga oqi wajiha,

惟其是

faksidarangge ai baita,

勿佞巧

ekxun keike gisun,

奸巧语

nantuhvn langse leolen,

秽污词

hvdai ba i taqin,

市井气

gemu oyonggo targaqun,

切戒之

yargiyan i sabuhakv oqi,

见未真

ume weihuken i algixara,

勿轻言

tengkime sahakv oqi,

知未的

ume weihuken i ulara,

勿轻传

giyan akv i baita,

事非宜

ume ainame alire,

勿轻诺

aika ainame aliqi,

苟轻诺

yabuqibe nakaqibe jurqenjehe,

进退错

yaya hergen hvlaqi,

凡道字

ujen bime sulfangga,

重且舒

ume ekxeme saksire,

勿急疾

ume hvlhidame buksurilara,

勿模糊

tere uttu gisurere,

彼说长

ere tuttu gisurerengge,

此说短

beyede daljakv oqi,

不关己

ume balai danara,

莫闲管

niyalmai sain sabuqi,

见人善

uthai jergileme gvni,

即思齐

sandalabuhangge goro biqibe,

纵去远

ulhiyen ulhiyen i ibekini,

以渐跻

niyalmai ehe sabuqi,

见人恶

uthai dolori kimqi,

即内省

biqi uthai hala,

有则改

akv oqi targakini,

无加警

damu erdemu taqin,

唯德学

damu bengsen muten,

唯才艺

niyalma de isirakv oqi,

不如人

beye haqihiyarangge giyan,

当自励

etuku adu oqibe,

若衣服

omingga jemengge oqibe,

若饮食

niyalma de isirakv oqi,

不如人

ume dolo joboro,

勿生戚

endebuku donjifi jilidara,

闻过怒

maktaqun donjifi sebjelerengge,

闻誉乐

ekiyendere guqu halanafi,

损友来

nonggibure guqu bederehe,

益友却

maktaqun donjifi olhoro,

闻誉恐

endebuku donjifi urgunjerengge,

闻过欣

sijirhvn akdun saisa,

直谅士

ulhiyen i hajilame jihe,

渐相亲

gvnin akv i waka,

无心非

qalabun sere dabala,

名为错

gvnin bisire waka,

有心非

yargiyan i ehe seqina,

名为恶

endebuku halame muteqi,

过能改

akv de ombi,

归于无

aika daldame miyamiqi,

倘掩饰

emu weile nemebumbi,

增一辜

 

泛爱众

yaya niyalma be,

凡是人

bireme gosiqi aqambi,

皆须爱

abka gemu elbehebi,

天同覆

na gemu alihabi,

地同载

yabun wesihun ningge,

行高者

gebu esi algika,

名自高

niyalmai ujen oburengge,

人所重

arbun weisihun waka,

非貌高

erdemu amba ningge,

才大者

algin esi badaraka,

望自大

niyalmai gvnin daharangge,

人所服

gisun kvwasa waka,

非自大

beye de muten biqi,

己有能

ume emhun qisulara,

勿自私

niyalma de muten biqi,

人所能

ume balai ehequre,

勿轻訾

ume bayan de haldabaxara,

勿谄富

ume yadahvn de qoktoloro,

勿骄贫

ume feingge be hatara,

勿厌故

ume iqengge be buyere,

勿喜新

niyalma jabdurakv de,

人不闲

ume baita i farfabure,

勿事搅

niyalma toktorakv de,

人不安

ume gisun i yangxabure,

勿话扰

niyalmai eberi be,

人有短

ume tuqibume feterere,

切莫揭

niyalmai qisu be,

人有私

ume jubexeme gisurere,

切莫说

niyalmai sain gisureqi,

道人善

uthai beyei sain,

即是善

niyalma saha de,

人知之

ele haqihiyame gvniki,

愈思勉

niyalmai ehe algixaqi,

扬人恶

uthai beyei ehe,

即是恶

ubiyarangge jaqi dabanaqi,

疾之甚

jobolon dekderede guwelke,

祸且作

sain be ishunde haqihiyanduqi,

善相劝

erdemu gemu nonggibumbi,

德皆建

endebuku be tuwanqihiyarakv oqi,

过不规

doro yooni gvtubumbi,

道两亏

yaya gaijara burengge,

凡取与

urunakv getuken oso,

贵分晓

burengge giyan i labdu,

与宜多

gaijarangge giyan i komso,

取宜少

niyalma de isibuqi,

将加人

neneme beyede forgoxoqina,

先问己

beye qihakv oqi,

己不欲

uthai ekxeme naka,

即速已

baili de karula,

恩欲报

kimun be onggokini,

怨欲忘

kimun karularangge joobai,

报怨短

baili karularangge goidakini,

报恩长

aha nehu tuwarangge,

待婢仆

beye tob wesihun,

身贵端

tob wesihun biqibe,

虽贵端

jilan bime onqokon,

慈而宽

horon i niyalma dahabuqi,

势服人

mujilen de ojorakv,

心不然

giyan i niyalma dahabuqi,

理服人

teni gisun akv,

方无言

 

亲仁

adali niyalma biqibe,

同是人

meimeni duwali ilgabumbi,

类不齐

an i jergingge labdu,

流俗众

gosingga urse seri,

仁者稀

unenggi gosingga urse,

果仁者

niyalma olhorakvngge akv,

人多畏

gisun daldarakv bime,

言不讳

haldabaxara qira tuyemburakv,

色不媚

gosingga de hajilame muteqi,

能亲仁

utala sain bi,

无限好

erdemu ulhiyen i nonggibufi,

德日进

endebuku ulhiyen i mayambi,

过日少

gosingga de hajilarakv oqi,

不亲仁

tutala jobolon bi,

无限害

buya niyalma isinjifi,

小人进

eiten baita efujembi,

百事坏

 

余力学文

hvsutuleme yaburakv oqi,

不力行

xu i teile taqiqi,

但学文

oilorgi yangse nonggibufi,

长浮华

ai niyalma xanggambi,

成何人

hvsutuleme yabure gojime,

但力行

xu taqirakv oqi,

不学文

gvnin i qihai yabume,

任己见

yargiyan giyan hvlhidambi,

昧理真

bithe hvlara arga,

读书法

ilan haqin isina,

有三到

mujilen yasa angga,

心眼口

gemu oyonggo mujangga,

信皆要

jing ere be hvlaqi,

方读此

ume tere be gvnire,

勿慕彼

ere be duhembure onggolo,

此未终

ume tere be neire,

彼勿起

sulakan i bilgan bila,

宽为限

hasa hvsutuleme kiqe,

紧用功

kiqen hvsun isinaqi,

工夫到

sibuhe dalibuhangge neibuhe,

滞塞通

dolori kenehunjerengge be,

心有疑

uthai ejeme ara,

随札记

niyalma baihanafi fonjikini,

就人问

yargiyan jurgan baiqina,

求确义

boo vlen bolgo,

房室清

fu fajiran boloko,

墙壁净

dere teku dasihiya,

几案洁

fi yuwan teksile,

笔砚正

behe suime urhuqi,

墨磨偏

mujilen inu waikuraha,

心不端

hergen ginggulerakv oqi,

字不敬

mujilen neneme gaisilabuha,

心先病

bithe qagan be,

列典籍

toktoho ba de sinda,

有定处

hvlame tuwame wajifi,

读看毕

da bade asara,

还原处

hahi baita biqibe,

虽有急

teksin i dobtolofi bargiya,

卷束齐

garjame efujehengge biqi,

有缺坏

uthai niyeqeme dasata,

就补之

enduringge waka bithe,

非圣书

ashvkini tuwaqi ojorakv,

屏勿视

sure genggiyen daliburahv,

蔽聪明

gvnin mujilen efujerahv,

坏心志

ume beye be efulere,

勿自暴

ume beye be waliyara,

勿自弃

enduringge saisa de,

圣与贤

ulhiyen i isiname kiqeqina,

可驯致